İbrahim Karaosmanoğlu döneminde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili olarak görev yapan Yüksek Mimar Zekeriya Özak, büyükşehir belediyesinin Milli İrade meydanına yapacağı projeyi eleştirdi. Milli İrade Meydanı projesine dair görüş ve önerilerini paylaşan Özak, “Proje bu haliyle uygun değildir. Kentin merkezindeki çok kıymetli 50 000 m2’lik bir alan çok daha verimli ve doğru kullanılmalıdır. Mutlaka en az 1500 araçlık yeraltı otoparkıyla desteklenmelidir. Proje, yeni yol ve kavşak düzenlemeleriyle birlikte tasarlanmalıdır” ifadelerini kullandı. İşte o açıklaması;
İZMİT MİLLİ İRADE MEYDANI PROJESİ HAKKINDA GÖRÜŞ VE ÖNERİLER
1) MEYDANLAR
Dünyadaki büyük meydan düzenlemelerine bakıldığında meydanların büyük bir kısmının boş bırakıldığı ve çevresindeki tarihi olan/olmayan binalarla bir bütün oluşturduğu görülür. Zira meydanlar çevresiyle bir bütündür. Bu projede ise meydana bazı fonksiyonlar (spor, atölyeler, kütüphane, sergi alanları, tezgâhlar vb.) yüklerken meydanın çevresinden kopuk ve kapalı bir alan haline getirildiğini görüyoruz. Meydana anlam katan boşluk hissi yok edilmiştir. Oraya doğru yürüyen insanlar orada bir meydan olduğunu hissedemez, kenarları çevreleyen saçak ile meydan, çevresinden kopuk, içine kapalı bir alan haline gelmiştir.
2) OTOPARK VE ÇEVRE YOLLARI
Sunulan projede açık otopark sayısı 350 ile sınırlandırılmış. Hâlbuki mevcutta yaklaşık 1000 araçlık otopark var ve otoparklara ulaşımda ciddi bir sorun yok. Artan nüfus ve yapılaşmayla birlikte otopark sayısını arttırmak gerekirken 650 araç azaltılmış olduğunu görüyoruz. Bu azaltma bölge için çok büyük sıkıntı oluşturacaktır. Yürürlükteki otopark yönetmeliğine göre yeni binalarda 1 daireye 1 araçlık otopark yeri ayrılmalıdır. Kendi içinde otopark konusunu çözemeyen parsellere ise belediyenin yapılan bölge otoparklarından yer göstermesi gerekiyor. Bu yönüyle de bölgede geniş kapasiteli otoparka ihtiyaç vardır. Bir proje yapılırken arkasında büyük problemler bırakmamalı hatta ilerde oluşabilecek olanlara da çözüm sunabilmelidir. (Benzer bir hata yürüyüş yolunda alternatif oluşturmadan Hürriyet Caddesi trafiğe kapatılarak yapıldı.)
Bu projede mutlaka en az 1500 araçlık bir yeraltı otoparkı yer almalıdır. Yeraltı otoparkı yapılmamasına gerekçe olarak iki konu gösterilmektedir. Birincisi yeraltından geçen iki adet kanalın varlığı. Biri meydanın Dolphin tarafından diğeri de ortalarından geçiyor. Bu pekâlâ teknik olarak çözülebilecek bir konu. Kanalda genişletme yaparak yüksekliği azaltılıp debisi arttırılabilir veya otoparkın subasman kotu yükseltilebilir, kanallar uygun bir yerde birleştirilip kenardan açık kanal olarak geçirilebilir. Bunlar gibi birçok yöntem var ve konu asla çözümsüz değil. Bilmeyenlere hatırlatalım; Seka tüneli inşa edilirken tüneli kesen iki dere vardı. Eski Askeri Hastane’nin oradan gelen ve Orduevi’nin yakınından geçen iki dere tünelin altından geçirilerek pekâlâ bir çözüm üretilebilmişti.
Bir diğer gerekçe otoparka ulaşım konusu. Mevcut imar planında Başiskele sınırlarından başlayarak İzmit merkeze ulaşan Ömer Türkçakal Bulvarı 40 m genişliğinde olup uygulamada 20m’si açıktır. Bu bulvarın üstelik neredeyse hiç kamulaştırılma yapılmadan genişletilmesi mümkündür. Adalet köprüsüne gelindiğinde burası iyice daralıyor ve İstanbul istikametine dönüş kolunda trafik sıkışıyor. Carrefour arazisinden en az 10 m alınıp itfaiye arazisinden takas yapılırsa ki bu mümkündür, adalet köprüsü de genişletilerek en az 40 m halinde Milli İrade Meydanı’na ulaşılabilir. Yine genişletilecek Adalet köprüsünden başlayarak Anıtpark Bulvarı ve Santral kavşağını üstten aşan bir üst geçit yapılırsa her iki kavşaktaki kesişmeler de tamamen ortadan kaldırılabilir. Kavşak düzenlemeleri de yapılırsa bölgedeki trafikte çok ciddi bir rahatlama sağlanır. Böylelikle başlayacak olan Cedit kentsel dönüşüm projesi için yeni bir arter daha ortaya çıkmış olacaktır. (Cedit projesi bu haliyle -mimari ve şehircilik yönü saklı kalmak üzere- bölgeye çok ciddi bir ilave trafik yükü getirecektir. Bütün trafik yükü Gazanfer Bilge Bulvarı ve İnönü Caddesi’ne verilmiştir. Eskiden o bölgede 200-250 araç varken yeni toplu konutlarla araç sayısı en az 1500’e çıkacak ve zaten sıkışık olan İnönü Caddesi tamamen tıkanma noktasına gelecektir.)
3) SONUÇ
Proje bu haliyle uygun değildir. Kentin merkezindeki çok kıymetli 50 000 m2’lik bir alan çok daha verimli ve doğru kullanılmalıdır. Mutlaka en az 1500 araçlık yeraltı otoparkıyla desteklenmelidir. Proje, yeni yol ve kavşak düzenlemeleriyle birlikte tasarlanmalıdır.
Meydan fikrini yok eden ve mekânı betonla boğan çevresel saçaktan vazgeçilmelidir. Meydanın uygun bir yerinde Umuttepe teleferik hattıyla bütünleşmesi sağlanmalı aracını otoparka bırakanlar teleferikle ulaşımı kolaylıkla sağlamalıdır. Ve bu sayede meydan çok canlı bir kimlik kazanacaktır.
Kocaeli Ulaşım Master Planında öngörülen Körfez-Kartepe Metro hattının o alandaki ana durağıyla bütünleşmesi mutlaka düşünülmelidir.
